İlk Yıllar

Ken’ân Rifâî, Galatasaray Sultânîsi’nden mezun olduktan sonra Hukuk Fakültesi’ne girmiş, ancak devam etmeyerek memuriyet hayatına başlamıştır.

İlk görev yeri, Posta Telgraf Nezâreti’dir. 9 Kasım 1888 tarihinde yüz kuruş maaşla Telgraf ve Posta Nezâreti Tahrirât-ı Ecnebiye Kalemi’ne, 27 Mayıs 1889 tarihinde iki yüz elli kuruş maaşla, posta muavinliği kitâbet ve tercümanlığına tayin olmuştur (BOA: DH.SAİD., 72.405).

Ken’ân Rifâî kısa bir süre Bâbıâli kalemlerinde çalıştıktan sonra Maârif Nezâreti’nde göreve başlar. Bâbıâli’de bulunduğu kısa dönem hariç tutulduğunda, çalışma hayatının tamamını Maârif Nezâreti bünyesinde öğretmenlik, müdürlük ve müfettişlik gibi vazifelerde sürdürmüştür.

Ken’ân Rifâî’nin eğitimci olarak görev yaptığı yıllar, Osmanlı Devleti’nin birlik ve bekâsı amacıyla maârifin önemli bir araç olarak görüldüğü yıllardır. Esasen Osmanlı Devleti’nde maârif, XIX. yüzyılın başından beri sosyal değişme ve ıslahatlar için bir tür motor olarak kabul edilmiştir. İlk ciddi eğitim hamleleri XVIII. yüzyılın son çeyreğinde III. Selim ile başlamış, II. Mahmud ile hız kazanmıştır. Bu dönemde eğitim yoluyla devletin eski gücüne kavuşacağı şeklindeki kanaat yaygınlaşarak eğitim politikalarına da yön vermiştir. 1856 Islahat Fermanı’ndaki hükme istinaden, Osmanlı tebaasında eğitim-öğretim alanında bir hareketlilik başlamış, buna karşılık Osmanlı hükûmeti de modernleşme hareketlerine ve bilhassa eğitim alanındaki ıslahatlara hız vermiştir. Bu amaçla 1857’de Maârif-i Umûmiye Nezâreti kurulmuş ve 1869’da Maârif Nizamnâmesi yayımlanmıştır. II. Abdülhamid devri maârif ıslahatlarına bakıldığında ise maârifin genelde bütün Osmanlı coğrafyasında, özelde ise Balkanlarda siyasî ve sosyal birliği muhafazada temel dayanak olarak görüldüğü, uygulamalara bu açıdan son derece önem verildiği anlaşılmaktadır.