Ken’ân Rifâî, Adana’dan sonra günümüzde Kuzey Makedonya sınırları içinde kalan Manastır vilayetine “il eğitim müdürü” olarak atandı. Manastır’da göreve başladığında, Adana’daki vazifelerine istinaden terfi de almıştı. Rifâî, eğitim müdürlüğü yanısıra bölgedeki okullarda Fransızca ve tabiat bilgisi dersleri de verdi.
Manastır, Balkanlarda çeşitli etnik grupların bir arada olduğu kozmopolit bir şehirdi. Orta Avrupa ile Adriyatik arasında bir geçiş bölgesi olduğundan, Osmanlı’nın önemli ticaret merkezlerinden biri durumuna gelmişti. Ancak Rifâî’nin görevli bulunduğu yıllarda şehir ekonomik krizler ve doğal afetlerle mücadele içindeydi. Ken’ân Rifâî bölgedeki zorlukların eğitim üzerindeki olumsuz etkilerini bertaraf etmeye çalıştı.
Tüm bunların yanında Manastır, 1800’lerin sonunda Balkanlarda yükselen milliyetçilik akımları nedeniyle siyâsî açıdan da nazik bir durumdaydı.
Farklı etnik cemaatler, resmî ve gayriresmî yolları kullanarak okullar açmak ve mecvut okullarda da kendi kültürlerini pekiştirecek şekilde eğitim faaliyetleri yürütmek için bir çaba içindeydi.
Ken’ân Rifâî, buradaki görevi süresince, öncelikle etnik gruplara ait okullardaki usûlsüz uygulamalarla mücadele etti. Bu okulların yasal statülerini düzenlemek için çaba gösterdi. Osmanlı hükumetinin eğitim politikalarını uygulamaya ve bölgenin eğitim kalitesini yükseltmeye odaklandı.
Ken’ân Rifâî’nin Manastır yıllarından aktarabileceğimiz bir önemli ayrıntı daha var:
Balıkesir yıllarını aktarırken Filibeli Edhem Efendi’nin mânevî terbiyesinde Kadiriyye geleneğini izleyen eğitimine başladığını belirtmiştik.
Mürşidi Edhem Efendi, Ken’ân Rifâî’nin Manastır Maarif Müdürü olarak görev yaptığı dönemde de onu ziyarete geldi. Bu buluşma son görüşmeleri oldu çünkü Edhem Efendi memleketine dönmesinden birkaç ay sonra vefat etti. Ken’an Rifai manevi yolculuğuna bir süre yalnız devam edeceği yeni bir döneme girdi.
